१९९३ मे १६ गते नेपालको इतिहासका लागि एउटा कालो दिन बन्यो। यस दिन तत्कालीन नेपालका सबैभन्दा लोकप्रिय नेता मदन भण्डारीको एक विचित्र दुर्घटनामा निधन भयो।
यस घटनाले नेपाली राजनीतिलाई नै झस्कायो। अहिलेसम्म यस दुर्घटनाका परिस्थिति रहस्यमय छन्।नेपाली राजनीतिमा मदन भण्डारीको उदय
सत्तरी दशकको जनआन्दोलनमा मदन भण्डारी एक सक्रिय युवा नेताको रूपमा परिचित थिए। उनको दमदार वक्तृत्व र जनप्रियताले उनलाई कम्युनिष्ट पार्टीको शीर्ष नेतृत्वतर्फ पुर्यायो।
१९९१ को पहिलो संसदीय चुनावपछि उनी नेपाली कांग्रेस सरकारमा उपप्रधानमन्त्री बने। तर, कांग्रेसबाट निराश भएर उनले १९९२ मा आफ्नो कम्युनिस्ट पार्टी स्थापना गरे। १९९४ को चुनावमा यो पार्टीले बहुमत प्राप्त गर्यो। त्यसबेला मदन भण्डारी नेपालका आगामी प्रधानमन्त्रीका रूपमा चिनिएका थिए।
दासढुंगाको भयानक दुर्घटना
१९९३ मे १६ मा, मदन भण्डारी चितवनबाट चुनावी प्रचारपछि काठमाडौं फर्कँदै थिए। उनी आफ्नो पार्टीका अन्य नेताहरूसँग ताता सुमो गाडीमा थिए। राति ११:५० बजेतिर प्रिथ्वी राजमार्गमा तीव्र गतिको यो कन्भाय विपरीत दिशाबाट आउँदै गरेको एउटा बससँग ठक्कर नखान प्रयास गर्दा सडकबाट ३०० फिट तल दासढुंगा खोलामा खसेको थियो। भद्रगोलमा च्यातिएको गाडी र शरीरका अंग भोलिपल्ट मात्र फेला परे। मदन भण्डारीसहित नेता जिबराज अश्रितको पनि निधन भयो। बस चालक घटनास्थलबाट भागेर अझैसम्म पत्ता लागेको छैन।
विवाद र षड्यन्त्रका आरोपहरू
मदन भण्डारीको अचानक निधनले षड्यन्त्रका धेरै आरोपहरू उब्जायो। प्रहरीले दुर्घटना भएको दाबी गरेपनि धेरैले सोधे- कसरी सीधा सडकको त्यो ठाउँमा अनुभवी चालकले गाडी नियन्त्रण गुमाए? केही अनुमान गरे कि चालक मादक पदार्थ सेवनमा थिए वा प्रलोभनमा परेर जानबुझकर दुर्घटना गराए। धेरैलाई लामो दूरीसम्म खसेको गाडी रहस्यमय लाग्यो। राजनीतिक प्रतिद्वन्द्वीहरूकै संलग्नता रहेको षड्यन्त्रको कयौं आरोप लागे।
मदन भण्डारीका समर्थक र कार्यकर्ताहरूले यस घटनाको निष्पक्ष छानविनको माग गरे। तर, कांग्रेस सरकारले प्रमाण नभएको भन्दै जाँच गर्न अस्वीकार गरे। मदन भण्डारीको मृत्युसँग सम्बन्धित फाइलहरू अझै गोप्य छन्। यस विषयमा कुनै स्वतन्त्र छानविन हुन नसक्दा षड्यन्त्रका शंकाहरू कायमै रहे।
राजनीतिमा परेको असर
मदन भण्डारीको अकाल निधनले उनको पार्टी यूएमएललाई ठूलो धक्का पुर्यायो। मदनपछिको नेतृत्व संघर्षले पार्टी कमजोर बन्यो र १९९५ मा विभाजन भयो।
देशमा भएको माओवादी द्वन्द्वका लागि पनि मदनको अनुपस्थिति एउटा कारण भएको धेरैको मान्यता छ। मदन रहिरहेको भए यो इतिहास फरक हुन सक्थ्यो भन्ने आवाजहरू छन्।
मदन भण्डारीको विरासत
लगभग ३० वर्षपछि पनि मदन भण्डारी नेपाली मानसपटलमा सबैभन्दा चर्चित कम्युनिस्ट नेताका रूपमा बिराजमान छन्। उनले युवा पुस्तालाई समाजवादी आदर्शतर्फ अग्रसर गराए। आजका बहुदलीय लोकतन्त्र र कम्युनिस्ट आन्दोलनमा उनको ठूलो योगदान छ।
नेपाली राजनीतिमा मदन भण्डारीको खाली स्थान अझै खाली नै छ। उनको रहस्यमय मृत्युको पुनर्विचार र निष्पक्ष छानबिनको माग उठ्नै रहनेछ। यो घटना नेपालको इतिहासकै एउटा खुलेको प्रश्नको रूपमा रहिरहनेछ।
मेरो व्यत्तिगत व्लगमा यहाँहरुलाई हार्दिक स्वागत छ । मेरो व्लगमा रहेका सामाग्री के कस्ता लाग्छन कृपया आफ्नो सुझाव सामाग्रीको अन्त्यमा रहेको कमेन्ट बक्स वा मेरो सम्र्पक इमेल आइडीमा दिनुहोला । धन्यबाद ।